Όταν εφαρμόζουν σωστά στο πρόσωπο, οι μάσκες N95 μπορούν να φιλτράρουν τουλάχιστον το 95% των σωματιδίων στον αέρα, συμπεριλαμβανομένου του κορωνοϊού
Οι μάσκες N95 αποτελούν εδώ και πολύ καιρό το πιο αποτελεσματικό μέσο προστασίας ενάντια σε ιούς που μεταδίδονται μέσω του αέρα, όπως και ο SARS-CoV-2, μέχρι πρόσφατα, ωστόσο, τα αποθέματά τους ήταν μέχρι πρόσφατα περιορισμένα.
Όταν εφαρμόζουν σωστά στο πρόσωπο, οι μάσκες N95 μπορούν να φιλτράρουν τουλάχιστον το 95% των σωματιδίων που υπάρχουν στον αέρα, συμπεριλαμβανομένου του κορωνοϊού. Μόνο οι ακριβοί αναπνευστήρες καθαρισμού αέρα και οι στολές hazmat προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία.
– Τα λαστιχάκια γύρω από το κεφάλι και κάτω από τα αυτιά είναι σημαντικά για να είμαστε σίγουροι ότι η μάσκα είναι φορεμένη αρκετά σφιχτά.
– Τα συρματάκια στο σημείο της μύτης βοηθούν στην καλύτερη προστασία.
– Επιπλέον, είναι σημαντικό η μάσκα να εφαρμόζει σωστά ώστε ο αέρας να περνά μέσα από τη μάσκα και όχι από τις άκρες της.
Στις αρχές της πανδημίας, τα αποθέματα μασκών N95 ήταν πολύ περιορισμένα για να μπορέσουν να καλύψουν τις ξαφνικές και επείγουσες ανάγκες των υγειονομικών εργαζομένων. Το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών στις ΗΠΑ (CDC) είχε πει στους πολίτες να αφήσουν τις πιο αποτελεσματικές μάσκες για τους εργαζόμενους της πρώτης γραμμής και να ράψουν μάσκες για τους εαυτούς τους.
Μετά από δύο χρόνια αυξημένης παραγωγής, η υψηλής ποιότητας μάσκες N95 είναι ευρέως διαθέσιμες στους καταναλωτές και το Εθνικό Στρατηγικό Απόθεμα ανέρχεται σε 750 εκατομμύρια.
Κάποιοι ειδικοί συνέστησαν χρήση των εν λόγω μασκών από περισσότερους ανθρώπους, αφότου εμφανίστηκε η παραλλαγή Δέλτα του κορωνοϊού το περασμένο καλοκαίρι, ενώ στις 14 Ιανουαρίου, το CDC επικαιροποίησε τις συστάσεις του, υπογραμμίζοντας την αποτελεσματικότητά τους και επισημαίνοντας ότι τα αποθέματα δεν ήταν πια περιορισμένα.
Ο Λευκός Οίκος σχεδιάζει να διαθέσει 400 εκατομμύρια μάσκες N95 κατά τις επόμενες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη διασπορά της άκρως μεταδοτικής παραλλαγής «Όμικρον».
Πώς λειτουργούν οι μάσκες N95
Οι μάσκες N95 διατίθενται σε διάφορα σχέδια και φέρουν το σήμα του Εθνικού Ινστιτούτου Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (NIOSH), ως απόδειξη της αυθεντικότητάς τους. Κάποιες έχουν σχήμα θόλου, ενώ άλλες μοιάζουν με ράμφος πάπιας.
– Το είδος μάσκας N95 στην εικόνα αριστερά, με το επίπεδο σχήμα και τις τρεις πτυχές, χρησιμοποιείται συχνά στα νοσοκομεία.
– Οι απαλές και ευλύγιστες εξωτερικές στρώσεις της μάσκας είναι σχεδιασμένες ώστε να προστατεύουν το πιο σημαντικό σημείο του αναπνευστήρα, δηλαδή το φίλτρο που υπάρχει μέσα.
Εάν μάλιστα κοιτάξουμε αυτό το φίλτρο με το μικροσκόπιο, θα μπορέσουμε να δούμε τι είναι αυτό που το κάνει μοναδικό.
Στην παραπάνω εικόνα, φαίνεται ότι είναι φτιαγμένο από ίνες πολυπροπυλενίου, οι οποίες έχουν το 1/50 του μεγέθους μιας ανθρώπινης τρίχας, πλεγμένες σε έναν τυχαίο ιστό ώστε να δημιουργήσουν μια σειρά εμποδίων για τα σωματίδια που υπάρχουν στον αέρα.
Ο αέρας περνάει μέσα από τα μικροσκοπικά κενά μεταξύ των ινών, επιτρέποντας σε αυτόν που φοράει τη μάσκα να ανασαίνει.
Οι ίνες φέρουν ένα ηλεκτροστατικό φορτίο που προσελκύει σαν μαγνήτης τα παρερχόμενα σωματίδια. Τα μεγάλα σωματίδια πέφτουν πάνω στις ίνες και παγιδεύονται εύκολα. Όσο περισσότερα σωματίδια παγιδεύονται, τόσο πιο πυκνές και αποτελεσματικές γίνονται οι ίνες.
Τα πιο μικρά σωματίδια μπορούν να περάσουν μέσα από τις ίνες, αλλά εκτρέπονται συνεχώς από μόρια αέρα. Αυτό έχει ως αποτελέσματα να πέφτουν κάποια στιγμή πάνω σε κάποια ίνα και να αιχμαλωτίζονται μαζί με τα άλλα.
Τα σωματίδια που είναι δυσκολότερο να παγιδευτούν είναι αρκετά μικρά ώστε να ξεγλιστρούν μεταξύ των ινών, αλλά αρκετά δυνατά ώστε να μην εκτοπίζονται εύκολα. Οι κορωνοϊοί συνήθως ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Ωστόσο, το ηλεκτροστατικό φορτίο είναι αποτελεσματικό στο να αιχμαλωτίζει σωματίδια κάθε μεγέθους που υπάρχουν στον αέρα.
Ποιοι ΔΕΝ πρέπει να φορούν μάσκες N95;
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι άνω των 2 ετών πρέπει να φορούν μάσκα τουλάχιστον σε ορισμένες περιστάσεις, αλλά το CDC δεν προέβη στη σύσταση των μασκών N95 για όλους τους πολίτες, αναφέροντας ότι η καλύτερη μάσκα για τον καθένα είναι εκείνη που εφαρμόζει καλά και την οποία κάποιος μπορεί να φοράει με συνέπεια.
Για παράδειγμα, αν κάποιος βρίσκει άβολες τις N95, ή εάν προτιμά η μάσκα να έχει λάστιχα που να περνάνε πίσω από τα αυτιά και όχι πίσω από το κεφάλι, ίσως να μπορούσε να «θυσιάσει» ένα μικρό μέρος της προστασίας του.
Σύμφωνα με το CDC, οι N95 που εφαρμόζουν σωστά είναι αυτές που παρέχουν τη μεγαλύτερη προστασία, ακολουθούμενες από τις KN95 και τις χειρουργικές μάσκες.
Οι KN95 που κατασκευάζονται στην Κίνα, θεωρούνται συγκρίσιμες με τις N95, και πολλές από αυτές είναι υψηλής ποιότητας, αλλά δεν περνάνε από τη διαδικασία έγκρισης του NIOSH.
«Τα υφασμάτινα καλύμματα προσώπου με χαλαρή ύφανση» είναι τα λιγότερο προστατευτικά.
Επιπλέον, συνιστάται προσοχή στους πολίτες καθώς υπάρχουν πολλές απομιμήσεις μασκών N95 και KN95 στην αγορά. Στην ιστοσελίδα του BBC υπάρχει μία λίστα εγκεκριμένων μοντέλων καθώς και παραδείγματα απομιμήσεων.
Σημειώνεται ότι δεν υπάρχουν εγκεκριμένες από το NIOSH μάσκες N95 για παιδιά, παρόλο που κάποιοι κατασκευαστές ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους πληρούν τις προδιαγραφές N95.
Τα παιδιά κάτω των 2 ετών δεν θα πρέπει να φορούν καθόλου μάσκες, ενώ είναι πιθανό άτομα με κάποιες αναπηρίες να δυσφορούν με αυτές.
Για οποιονδήποτε άλλον θέλει να προμηθευτεί μια μάσκα N95, υπάρχουν πλέον πολύ περισσότερες διαθέσιμες.
Πηγή / Φωτογραφίες: Washington Post
