Το αν θα φάμε πρωινό ή όχι έχει απειροελάχιστη σημασία για το σωματικό βάρος
Τουλάχιστον από τα μέσα του περασμένου αιώνα το πρωινό θεωρείται από πολλούς το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας και του αποδίδουν «θαυματουργικά» οφέλη ακόμα και στο ζήτημα ελέγχου του σωματικού βάρους.
Τώρα όμως νέα στοιχεία έρχονται να αμφισβητήσουν εντελώς όσα ακόμα και ειδικοί και μη υποστήριζαν σθεναρά αλλά χωρίς δεδομένα όπως φαίνεται.
Το αν θα φάμε πρωινό ή όχι έχει απειροελάχιστη σημασία για το σωματικό βάρος, εξηγεί ο κοσμήτορας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου της Ιντιάνα, David Allison, που ερεύνησε συγκεντρωτικά τα δεδομένα. «Όλα τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα προς αυτό το συμπέρασμα».
Γιατί λοιπόν διαδόθηκε τόσο πολύ ο συμβατικός μύθος πως το πρωινό γεύμα είναι καλό για τον οργανισμό και τον έλεγχο του βάρους μας; Σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για αυτό οι παραγωγοί δημητριακών των περασμένων δεκαετιών.
Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Αμερικανός παραγωγός και διανομέας C.W. Post διαφήμιζε πως τα “Grape-Nuts” του μπορούσαν να βοηθήσουν σχεδόν στα πάντα – από την ανάπτυξη των παιδιών μέχρι την εγκεφαλική δραστηριότητα των μεγάλων.
«Χάρη στις πρωτοποριακές για την εποχή προωθητικές στρατηγικές, η επιρροή του Post υπήρξε βαθιά», γράφει η ιστορικός του φαγητού Abigail Carroll στο βιβλίο της «Τρία Τετράγωνα: Η εφεύρεση του αμερικανικού γεύματος». Οι διαφημίσεις του Post διαμόρφωσαν όχι μόνο το τι έτρωγαν οι άνθρωποι αλλά και τις προσδοκίες που είχαν από το πρωινό τους για τη σημασία στην υγεία τους.
Ως το 1950, διαφημίσεις για τα Grape-Nuts ευαγγελίζονταν την υποτιθέμενη σημασία για το σωματικό βάρος. Σε μία διαφήμιση για παράδειγμα, μια χαμογελαστή γυναίκα κρατά ένα σέξι φόρεμα μπροστά από την σιλουέτα της, καθώς μία γυναίκα μεγαλύτερου βάρους την κοιτάζει δήθεν με ζήλια. Μια άλλη διαφήμιση διατεινόταν με νόημα πως «οι πιο αδύνατοι που προσέχουν το βάρος τους, τυχαίνει να τρώνε τα Grape-Nut του Post.»
Πληρωμένες ή απλήρωτες, οι έρευνες είχαν ένα βασικό πρόβλημα
«Τις δεκαετίες που ακολούθησαν και άλλες εταιρείες δημητριακών υπόσχονταν έλεγχο και απώλεια βάρους. Τα ίδια τα brands δημητριακών χρηματοδοτούσαν μελέτες που διαμόρφωσαν τις απόψεις για το πρωινό γεύμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τέτοιες έρευνες ανακάλυπταν πως όσοι έτρωγαν πρωινό, έτειναν να έχουν μικρότερο σωματικό βάρος από εκείνους που προσπερνούσαν και έτρωγαν αργότερα».
Υπήρξαν και εταιρείας που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί από την βιομηχανία και παρουσίασαν παρόμοια αποτελέσματα. Το πρόβλημα με πολλές από αυτές τις μελέτες είναι ότι δείχνουν μόνο συσχετισμούς χωρίς να εντοπίζουν καμία σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Το στατιστικά περιορισμένο βάρος εκείνων που έτρωγαν πρωινό θα μπορούσε να οφείλεται σε άλλες συνήθειες και επιλογές μέσα στην καθημερινότητά τους, που απλώς οι έρευνες δεν εντόπιζαν εξαιτίας κενών στα ερωτηματολόγια ή την μεθοδολογία.
Για να διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, απαιτούνται τυχαίες δοκιμές και συχνά τα κρίσιμα δεδομένα είναι λιγοστά.
Οι μετα-αναλύσεις διαλύουν τον μύθο
Συγκεντρώνοντας αποτελέσματα από εφτά δοκιμές, σε μία μέτα-ανάλυση του 2019, Αυστραλοί ερευνητές βρήκαν πως οι συμμετέχοντες που έτρωγαν πρωινό δεν έχαναν περισσότερο βάρος, ούτε κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες. Για την ακρίβεια όσοι έτρωγαν πρωινό κατανάλωναν, κατά μέσο όρο, 260 περισσότερες θερμίδες ημερησίως από εκείνους που παρέλειπαν να φάνε.
Μια άλλη μετα-ανάλυση του 2020, από ερευνητές του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσοι προσπερνούσαν το πρωινό, έχαναν ελαφρώς περισσότερο βάρος από εκείνους που έτρωγαν. «Και πάλι, τα αποτελέσματα δεν είναι αρκετά ισχυρά για να συστήσει κανείς το ένα ή το άλλο», εξηγεί η ερευνήτρια Marta Guasch-Ferré που συνυπέγραψε την έρευνα.
Ένας από τους περιορισμούς είναι πως οι έρευνες αυτές εστίαζαν μόνο στο αν οι συμμετέχοντες έτρωγαν πρωινό, και όχι στο τι ή πόσο έτρωγαν. Το να ξεκινάς όμως την ημέρα σου με μερικά πανκέικς, δεν είναι το ίδιο με το τρως βρώμη και ξηρούς καρπούς.
«Μάλλον δεν είναι καλή στρατηγική για την υγεία και τον έλεγχο του βάρους να καταναλώνουμε ένα πρωινό γεμάτο σάκχαρα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες και κρέας και ίσως είναι προτιμότερο να παραλείπουμε ένα γεύμα από το να τρώμε χαμηλής ποιότητας φαγητό», προσθέτει η Guasch-Ferré. Όμως ένα υγιεινό πρωινό είναι «μια χαρά».
Η διαιτολόγος και συγγραφέας Carolyn O’Neil συμβουλεύει, μέσω της Washington Post, τους αναγνώστες να μην τρώνε πρωινό αν δεν πεινούν. Αλλά αν τρώτε πρωινό, θα πρέπει να αποτελείται από έναν συνδυασμό τροφών που δίνουν δύναμη: Αυτό περιλαμβάνει πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και λίπη. Και δεν χρειάζεται να αποτελείται από «παραδοσιακά» πρωινές τροφές. Μπορούν να είναι τα απομεινάρια του δείπνου.
Η Allison σημειώνει πως το να τρώει κανείς πρωινό μπορεί να έχει άλλα οφέλη, όπως η μεγαλύτερη εγρήγορση, η καλύτερη διάθεση και η βελτιωμένη υγεία του μεταβολισμού αλλά, όπως και το ζήτημα του σωματικού βάρους, όλα αυτά δεν έχουν αποδειχθεί επαρκώς. Στο τέλος, το αν θα φάτε ή όχι πρωινό πρέπει να είναι μια ατομική απόφαση ανάλογα με τις προτιμήσεις και τους στόχους σας. «Δοκιμάστε διαφορετικά πράγματα, δείτε τι δουλεύει για εσάς», καταλήγει η Allison.
Με πληροφορίες από Washington Post
ΠΗΓΗ:lifo.gr
