Η προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία αναστέλλεται από σήμερα και για δέκα ημέρες προκειμένου να γίνουν εργασίες συντήρησης στον αγωγό Nord Stream 1, ο οποίος διαπερνά τη Βαλτική Θάλασσα και θεωρείται ο σημαντικότερος για τη ροή του καυσίμου προς τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία.
Η ροή επρόκειτο να σταματήσει στις 06:00 (τοπική ώρα· 07:00 ώρα Ελλάδας) και, θεωρητικά τουλάχιστον, να ξαναρχίσει το πρωί της 21ης Ιουλίου.
Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Η Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες επέβαλαν αλλεπάλληλους γύρους κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας για να την αναγκάσουν να σταματήσει τον πόλεμο.
Όμως, πολλές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια και η Μόσχα αντιδρώντας ανέστειλε ή μείωσε τις προμήθειες αερίου σε αρκετές από αυτές, κάτι που θεωρείται κίνηση αντιποίνων στην Ευρώπη.
Η ρωσική δημόσια επιχείρηση αερίου Gazprom ήδη μείωσε σημαντικά τις παραδόσεις μέσω του αγωγού 1.200 χιλιομέτρων μεταξύ της Ρωσίας και της βόρειας Γερμανίας, επικαλούμενη καθυστερήσεις στα έργα συντήρησης και επισκευής. Η Μόσχα αποδίδει τις καθυστερήσεις στις κυρώσεις που της επέβαλαν δυτικά κράτη, επιχείρημα που απορρίπτει ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Το γεγονός πως αξιοποιείτο μόνο το 40% της δυναμικότητας του αγωγού οδήγησε σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών στην αγορά αερίου, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύου της Γερμανίας.
H Eυρώπη προετοιμάζεται για το χειρότερο σενάριο
Με το βλέμμα στραμμένο στον Nord Stream 1 είναι η Ευρώπη, καθώς ξεκινά η προγραμματισμένη ετήσια συντήρηση στον αγωγό φυσικού αερίου που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία.
Και μπορεί κάποιο άλλο καλοκαίρι η συντήρηση αυτή να ήταν μια υπόθεση ρουτίνας, όμως φέτος – υπό το πρίσμα του πολέμου στην Ουκρανία, των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και των «αντιμέτρων» της Μόσχας – οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένουν ότι η στρόφιγγα δεν θα ανοίξει πάλι μετά το πέρας των 10 ημερών που ο αγωγός θα είναι κλειστός.
Ας σημειωθεί ότι την εβδομάδα που μας πέρασε, η τιμή του φυσικού αερίου επιδόθηκε σε νέο ράλι, φτάνοντας μέχρι και τα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Η Gazprom έχει ήδη μειώσει τις ροές φυσικού αερίου στο 40% της δυνατότητας του αγωγού, ενώ ως γνωστόν κάποιες χώρες έχουν ήδη αποκοπεί εντελώς.
Από τη μεριά του, το Κρεμλίνο έχει διαβεβαιώσει ότι σκοπεύει να συνεχίσει κανονικά την παροχή του αερίου μόλις τελειώσουν οι εργασίες συντήρησης, προσθέτοντας πάντως ότι οποιαδήποτε προβλήματα ή διαταραχές στην ομαλή λειτουργία του αγωγού θα οφείλονται στις δυτικές κυρώσεις.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ο Καναδάς ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες ότι θα «σπάσει» τις κυρώσεις και θα επιστρέψει επισκευασμένες ρωσικές τουρμπίνες στη Γερμανία, οι οποίες απαιτούνται για τη συντήρηση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1.
Σε περίπτωση που διακοπούν εντελώς οι ροές από τον Nord Stream 1, μετά και το πέρας των εργασιών συντήρησης, έχουν εκφραστεί φόβοι ότι η Ευρώπη δεν θα έχει επαρκή αποθέματα αερίου για τον χειμώνα.
«Κόκκινος» συναγερμός στη Γαλλία
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας, Μπρουνό Λεμέρ, κάλεσε σε προετοιμασία για «πλήρη περικοπή» της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου, καθώς – κατά τον ίδιο – αυτό αποτελεί «το πιο πιθανό σενάριο».
«Πρέπει να θέσουμε τους εαυτούς μας σε θέση μάχης τώρα για την οργάνωση, την ανακατεύθυνση, την εγκράτεια, τη μείωση της κατανάλωσης… Τώρα πρέπει να πάρουμε τις αποφάσεις», διευκρίνισε ο υπουργός Οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, θα εθνικοποιηθεί σε ποσοστό 100% η γαλλική ενεργειακή εταιρεία EDF. Για την κίνηση αυτή, χρειάζεται και η έγκριση της Κομισιόν.
Η ενεργειακή κρίση είναι για τον Λεμέρ «το σημαντικότερο θέμα των επόμενων μηνών» και πρέπει να προετοιμαστούμε για συνολική διακοπή της παροχής φυσικού αερίου.
H Γερμανία προετοιμάζεται για έκτακτες καταστάσεις
Tι θα συμβεί εάν πράγματι σταματήσει η ροή φυσικού αερίου στη Γερμανία και τι πρέπει να κάνουν το κράτος, τα νοικοκυριά, η βιομηχανία; «Η Γερμανία προετοιμάζεται για την έκτακτη ανάγκη» είναι ο τίτλος ρεπορτάζ στη Süddeutsche Zeitung, το οποίο σημειώνει: «Την Τρίτη η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε τροποποίηση νόμου, που της παρέχει εκτεταμένες εξουσίες: από την εισαγωγή νέας επιβάρυνσης σε πελάτες φυσικού αερίου μέχρι ένα πακέτο διάσωσης εταιρειών ενέργειας και αναγκαστικούς περιορισμούς στην κατανάλωση φυσικού αερίου».
Ο Γερμανός υπ. Οικονομίας και Ενέργειας Ρόμπερτ Χάμπεκ «δεν αποκλείει επιδείνωση της κατάστασης» και ένα οριστικό κλείσιμο του αγωγού Nord Stream 1 με πρόσχημα τις εργασίες συντήρησης. «Πρώτα θα χτυπηθούν οι εταιρείες που εισάγουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία (…) Εάν ένας εισαγωγέας γονατίσει, οι συνέπειες για το σύνολο της παροχής φυσικού αερίου δύσκολα μπορούν να υπολογιστούν».
Ήδη, ο γερμανικός κολοσσός Uniper – ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου από τη Ρωσία – ζήτησε κρατική στήριξη από τη γερμανική κυβέρνηση.
Λαμβάνουν τα μέτρα τους οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες
Η γερμανική βαριά βιομηχανία ετοιμάζεται και αυτή για το σενάριο να αποκοπεί εντελώς το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η Aurubis, μια από τις μεγαλύτερες παραγωγούς χαλκού στην Ευρώπη, ετοιμάζεται να αντικαταστήσει το φυσικό αέριο με ηλεκτρική ενέργεια και πετρέλαιο. Ωστόσο, η αλλαγή αυτή θα χρειαστεί έναν χρόνο για να συμβεί, εν μέσω προβλημάτων στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η γερμανική κατασκευάστρια γυαλιού Ritzenhoff. Καθώς οι φούρνοι της για να λιώνει τις πρώτες ύλες και να της μετατρέπει σε γυαλί λειτουργούν με αέριο, δηλώνει αδυναμία να βρει κάποιο αντικατάστατο και προειδοποιεί με διακοπή τη παραγωγής.
Τα σχέδιά της να αντικαταστήσει την καύση άνθρακα με φυσικό αέριο σε δύο τεράστια εργοστάσιά της βλέπει να «ναυαγούν» η Volkswagen. Έτσι, πάει στράφι μια επένδυση 400 εκατ. ευρώ.
Tέλος, πιο αισιόδοξη εμφανίζεται η νορβηγική Yara, η οποία παράγει αμμωνία – δηλαδή το κύριο συστατικό για νιτρικά λιπάσματα. Όπως αναφέρει η εταιρεία, μπορεί να μειώσει την παραγωγή στα 15 εργοστάσια που έχει επί ευρωπαϊκού εδάφους και να εισάγει αμμωνία από τα εργοστάσιά της στον υπόλοιπο πλανήτη. Ωστόσο, όπως προειδοποιεί, υπάρχουν όρια στην ευελιξία που διαθέτει.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, dpa, WSJ, Reuters, DW
