Επιτυχία του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Ακαρνανικών Ορέων η ένταξη της «Παραδοσιακής Αλιείας του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού» στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας
Με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού& Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη στις 7/1/2022 και μετά από τέσσερα χρόνια προσπαθειών του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων εντάχθηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας η «Παραδοσιακή Αλιεία στο Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού» Αποτελεί μια πραγματική επιτυχία της ομάδας έργου που συνεργάστηκε αφιλοκερδώς για την υποβολή του δελτίου-στοιχείου, της παραδοσιακής αλιείας στο Εθνικό Πάρκο, προς το Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς & Διαπολιτισμικών θεμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και αποδεικνύει πως η συνεργασία και η αγάπη για τον τόπο είναι ικανή να πετύχει σοβαρή πρόοδο για την φύση και τον άνθρωπο.
Η πρωτοβουλία για την ένταξη της παραδοσιακής αλιείας στο εθνικό ευρετήριο ξεκινά τον Νοέμβριο του 2018 όπου ο Φορέας Διαχείρισης καλεί σε σύσκεψη εργασίας στο Μουσείο Χαρακτικής «Βάσω Κατράκη» τους ελεύθερους και συνεταιρισμένους αλιείς με την παρουσία του Προϊσταμένου του Τμήματος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς κ. Γιάννη Δρίνη και της αρχαιολόγου κ. Ελένας Μπαζίνη, το Μεσογειακό Ινστιτούτο για την Φύση και τον Άνθρωπο κ. Αλέξη Κατσαρό, τον Πρόεδρο του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής & Υδατοκαλλιεργειών κ.Γιώργο Κατσέλη καθώς και τους εξωτερικούς συνεργάτες του ΦΔ/ΛΜ-ΑΟ κ. Φοίβο Μπέρδο, Πολιτισμολόγο και κ. Μαρι Σιαμπάνη, Αρχιτέκτονα. Επίσης στην συνάντηση συμμετείχαν ο κ. Θοδωρής Μπότας ως πρόεδρος του συλλόγου των επαγγελματιών αλιέων «Το Αιτωλικό» και ο κ. Στέφανος Κάππας ως πρόεδρος του Συνεταιρισμού Ιχθυοτροφείου Ανατολικής Κλείσοβας. Σημαντική ήταν η συμβολή του Γιάννη Μακρή ο οποίος παρουσίασε την εμπειρία της υποβολής για το Πανηγύρι του Αι-Συμιού.
Τον Φεβρουάριο του 2019 κατατίθεται από την ομάδα έργου που συγκρότησε ο Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων, δηλαδή το Μεσογειακό Ινστιτούτο για την Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA) με την κ. Ειρήνη Λυρατζάκη, το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής & Υδατοκαλλιεργειών του Πανεπιστημίου Πατρών με τον κ. Γιώργο Κατσέλη, τον κ. Φοίβο Μπέρδο και την κ. Μαρί Σιαμπάνη η πρόθεση δελτίου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς για την παραδοσιακή αλιεία στο Εθνικό Πάρκο ενώ τον Απρίλιο του ίδιου έτους προκρίνεται η πρόθεση από την Διεύθυνση Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου και η ομάδα αρχίζει να συντάσσει τον ολοκληρωμένο φάκελο υποβολής του δελτίου-στοιχείου όπου και τον καταθέτει τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους. Στην συνέχεια η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά στέλνει τις παρατηρήσεις της επι του φακέλου της υποβολής οι οποίες και ενσωματώνονται διορθωτικά στον αρχικό φάκελο υποβολής και ξαναστέλνονται προς ένταξη της παραδοσιακής αλιείας στο εθνικό ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Σήμερα πια βρισκόμαστε στην ευτυχή συγκυρία να σας ανακοινώσουμε την ένταξη της παραδοσιακής αλιείας, με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού & Αθλητισμού, στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας η οποία και θα σημάνει με τις κατάλληλες ενέργειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων την εξωστρέφεια των ιχθυρών της λιμνοθάλασσας, την πιστοποίησή τους σύμφωνα με τα σήματα πιστοποίησης του ΕΛΓΟ για ιχθυρά που παράγονται σε λιμνοθάλασσες (AGRO 12) όσο και προϊόντα που παράγονται εντός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 (AGRO 9), την καταξίωση του επαγγέλματος των αλιέων καθώς και την διαφήμιση του Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου – Αιτωλικού ως του κατάλληλου τόπου για οικοτουρισμό, αλιευτικό τουρισμό και περιβαλλοντικά υπεύθυνη περιήγηση στην λιμνοθάλασσα. Ο Συντονιστής του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων κ. Γιάννης Σελιμάς σημειώνει «Μια προσπάθεια ελάχιστων με αφιλοκερδή τρόπο μπορεί να καταφέρει περισσότερα από ολόκληρους προϋπολογισμούς όταν η αγάπη για την φύση και τον άνθρωπο, για την πρόοδο και την αλλαγή μιας κοινωνίας περισσεύει. Προχωράμε τον δρόμο της Αειφορίας με στόχο την Βιώσιμη Ανάπτυξη των περιοχών Natura» Για την ανάγνωση του Δελτίου της «Παραδοσιακής Αλιείας στο Εθνικό Πάρκο Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού» που καταχωρήθηκε το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας παρακαλούμε όπως πλοηγηθείτε στην ιστοσελίδα του Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Ακαρνανικών Ορέων
Η λιμνοθάλασσα φιλοξενεί 290 είδη πτηνών και πάνω από 100 είδη χλωρίδας
Η λιμνοθάλασσα ως ζωντανός οργανισμός με πλούσια χλωρίδα και πανίδα αποτελεί σημαντικό παράγοντα επαγγελματικής δραστηριοποίησης, βιώσιμης ανάπτυξης και διατήρησης του παραδοσιακού τρόπου αλιείας. Το πλούσιο σε βιοποικιλότητα φυσικό περιβάλλον της περιοχής που φιλοξενεί 290 είδη πτηνών και περισσότερα από 100 είδη χλωρίδας ενισχύει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της αλιείας και αποτελεί μια ζωντανή απεικόνιση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης.
Συνολικά, στο σύμπλεγμα των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου- Αιτωλικού υπάρχουν 14 ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις, 8 παραδοσιακού και 6 σύγχρονου τύπου. Είναι τοποθετημένες στα σημεία που η λιμνοθάλασσα επικοινωνεί με τη θάλασσα. Η θέση των παραδοσιακών διβαριών, των μόνιμων αλιευτικών παγίδων- φυσικών ιχθυοτροφείων, δεν έχει μεταβληθεί από το 1826. Ο υγρότοπος σήμερα έχει δυνατότητα παραγωγής σημαντικών ποσοτήτων αλιευμάτων ως βιότοπος που προσελκύει μεγάλο αριθμό και πολλά είδη υδρόβιων οργανισμών, τα οποία στη συνέχεια οι αλιείς τα εκμεταλλεύονται εμπορικά.
Πάνω από 700 αλιείς δραστηριοποιούνται στη λιμνοθάλασσα
Σήμερα περισσότεροι από 700 αλιείς δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στη λιμνοθάλασσα. Παρότι αποτελεί επάγγελμα που ασκείται κάτω από δύσκολες συνθήκες, οι ψαράδες συνεχίζουν μια παράδοση που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και αποτελεί μέρος της ιστορικής και πολιτισμικής τους κληρονομιάς. Η παραδοσιακή αλιεία ήταν εξ’ άλλου μια από τις βασικές αιτίες που επέτρεψε στους Μεσολογγίτες να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά την πολιορκία της πόλης.
Τα μυστικά και οι τεχνικές της παραδοσιακής αλιείας καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα παραδοσιακής τεχνογνωσίας: από την κατασκευή των κτισμάτων έως των χρηστικών αντικειμένων, γνώσεις για την εύρεση κατάλληλου ξύλου για την ναυπήγηση των πλοιαρίων, την κατασκευή των πελάδων και των εργαλείων. Οι μόνιμες εγκαταστάσεις (διβάρια, πελάδες), τα κινητά μέσα (πλοιάρια, γαΐτες), τα εργαλεία (παραγάδι, καμάκι, σταφνοκάρι), αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά που διαφυλάσσεται μέχρι σήμερα ως αναπόσπαστο κομμάτι και βασικό βιοποριστικό στοιχείο των κατοίκων της περιοχής.
