Παραθέτοντας πρόσφατες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και περιγράφοντας το ευρύτερο πλαίσιο των κινήσεων της Άγκυρας, η Αθήνα μετέφερε στο ανώτατο επίπεδο Ε.Ε., ΝΑΤΟ και ΟΗΕ τις κλιμακούμενες προκλήσεις της Τουρκίας.
Όπως είχε ήδη γίνει γνωστό, η ανάδειξη του ζητήματος από την ελληνική πλευρά έγινε με επιστολές του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια προς τους Ζοζέπ Μπορέλ και Γενς Στόλτενμπεργκ, αλλά και από ανάλογη επιστολή της μόνιμης αντιπροσώπου της Ελλάδας στα Ηνωμένη Έθνη, Μαρίας Θεοφίλη.
H απόφαση του Έλληνα ΥΠΕΞ να προχωρήσει στην άμεση και λεπτομερή ενημέρωση όλων των εταίρων για τις απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας σηματοδοτεί την απόφαση της Αθήνας να μην επιτρέψει στην Aγκυρα τη μετατροπή της αναθεωρητικής και επιθετικής ατζέντας της σε καθημερινή, περαστική επικαιρότητα. Όπως σημειώνεται, μεταξύ άλλων, στις επιστολές, οι δηλώσεις είναι «απρόκλητες, απαράδεκτες και προσβλητικές για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό».
«O ανοιχτά απειλητικός τους χαρακτήρας και τόνος είναι κάτι παραπάνω από προφανής, διαλύοντας έτσι κάθε αμφιβολία σχετικά με τον επιδιωκόμενο σκοπό τους, καθώς και κάθε ισχυρισμό ότι προορίζονται μόνο για εσωτερικούς λόγους ενόψει των επόμενων εκλογών στη χώρα» υπογραμμίζει ο υπουργός Εξωτερικών και ζητεί την άμεση καταδίκη τους από όλη τη διεθνή κοινότητα. «Με το να μην το πράξουμε εγκαίρως ή με το να υποτιμήσουμε τη σοβαρότητα του θέματος, κινδυνεύουμε να γίνουμε και πάλι μάρτυρες μιας κατάστασης παρόμοιας με αυτήν που εκτυλίσσεται σήμερα σε κάποιο άλλο μέρος της ηπείρου μας. Αυτό είναι κάτι που κανείς μας δεν θα ήθελε να δει», τονίζει.
Το περιεχόμενο των επιστολών
Θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή σας στην πλέον πρόσφατη σειρά εμπρηστικών δηλώσεων εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έχουν ως ακολούθως:
– «[Ελλάδα], η δική σας κατοχή των νησιών δεν μας ανησυχεί. Όταν έρθει ο καιρός, θα πράξουμε αυτό που είναι απαραίτητο. Όπως λέμε ξαφνικά μπορεί να έρθουμε ένα βράδυ».
– «Ελλάδα, κοίταξε την ιστορία, γύρισε πίσω στον χρόνο. Αν προχωρήσεις αρκετά μακριά, το αντίτιμο θα είναι βαρύ. Ένα πράγμα έχουμε να πούμε στην Ελλάδα: Θυμήσου τη Σμύρνη».
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν κατά τη διάρκεια δύο πρόσφατων ομιλιών του Τούρκου Προέδρου για την 100ή επέτειο του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1919-1922, στην Κιουτάχεια (29/8/2022) και τη Σαμψούντα (3/9/2022) μπροστά σε μεγάλο ακροατήριο.
Πέρα από όσα προαναφέρθηκαν, ο Πρόεδρος Ερντογάν, αναφερόμενος στην επίθεση του Αυγούστου του 1922, σημείωσε ότι ο ελληνικός λαός είναι εξίσου αχρείος σήμερα όσο ήταν και τότε. Αναφερόμενος ξανά στην επίθεση του 1922, ερώτησε το ακροατήριό του: «Είμαστε έτοιμη για την επίθεση του 2023;».
Αυτές οι δημόσιες τοποθετήσεις του Τούρκου Προέδρου μιλούν από μόνες τους. Είναι απρόκλητες, απαράδεκτες και συνιστούν προσβολή έναντι της Ελλάδας και του ελληνικού λαού. Η ανοικτά απειλητική τους φύση και ο τόνος τους είναι περισσότερο και από εμφανείς, διαλύοντας έτσι οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με το πού αποσκοπούν, καθώς και κάθε ισχυρισμό ότι έχουν μόνο εσωτερικούς σκοπούς ενόψει των προσεχών εκλογών στη χώρα. Επιπροσθέτως, οι δηλώσεις αυτές κλιμακώνουν μια εξαιρετικά επιθετική ρητορική από τον ίδιον τον Τούρκο Πρόεδρο, ακολουθούμενο από άλλους υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους, και συνιστούν τη βασική επίσημη θέση της Τουρκίας έναντι της χώρας μου κατά τα δύο τελευταία έτη. Αυτό συμβαίνει σε μια συγκυρία όπου οι διμερείς μας σχέσεις, και όχι με ευθύνη της Ελλάδος, διέρχονται σήμερα μία από τις χειρότερες περιόδους τους εδώ και χρόνια.
Η ρητορική αυτή συνοδεύεται από μια μεγάλη αύξηση των περιστατικών παραβίασης της κυριαρχίας της χώρας στο Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επί της ουσίας, τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία χτίζει την αναθεωρητική της ατζέντα μέσω μιας προπαγάνδας που θέτει σε αμφισβήτηση ολόκληρο το εδαφικό status quo όπως έχει διαμορφωθεί από τις Συνθήκες, θέτοντας σε κίνδυνο την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα.
Επίσης, αυτές οι δηλώσεις, οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερη πόλωση και γεμίζουν τον τουρκικό λαό με μίσος, εχθρότητα και περιφρόνηση απέναντι στους Έλληνες γείτονές τους, απομακρύνοντας περαιτέρω την προοπτική μιας προσέγγισης.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, η τουρκική ηγεσία έχει επιλέξει προφανώς να παρουσιάσει μια μελλοντική επιθετικότητα ως ήδη προετοιμασμένη και κυρίως, ως μια δικαιολογημένη ενέργεια από την πλευρά της Τουρκίας. Εάν το θέμα δεν αντιμετωπιστεί στην πραγματική του διάσταση, η συνολική τουρκική στάση εγκυμονεί τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της ευρύτερης περιοχής και την πρόκληση συνεπειών, η σοβαρότητα των οποίων είναι δύσκολο να αξιολογηθεί.
Σε αυτό το εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε πριν από μερικούς μήνες να κόψει όλους τους διαύλους υψηλού επιπέδου επικοινωνίας με την Ελλάδα. Η χώρα μου, από την πλευρά της, τάσσεται πάντα υπέρ της ανάγκης για διάλογο, ως η μόνη λύση για την επίλυση κάθε διαφωνίας, ειδικά με μία γειτονική χώρα, η οποία ως γνωστόν στους πάντες, διατηρεί το casus belli ενάντια στη χώρα μου.
Αυτό αποτελεί απλά έναν σύντομο απολογισμό της τρέχουσας κατάστασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Παραμένω στη διάθεσή σας για επιπλέον γεγονότα και στοιχεία γύρω από το θέμα αυτό.
Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας, όπως αποτυπώνεται στη θεωρία αλλά και στην πράξη, κάτι που δύσκολα συναντά κανείς σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση διμερών σχέσεων.
Η τουρκική στάση αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης για την ενότητα και συνοχή του ΝΑΤΟ, αποδυναμώνοντας τη νότια πτέρυγα της Συμμαχίας σε μια κρίσιμη στιγμή. Εξάλλου, σε αυτή την ιδιαίτερη χρονική συγκυρία, που βρίσκεται σε εξέλιξη η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η εξυπηρέτηση του κοινού σκοπού και η εφαρμογή μέτρων για την υλοποίησή του, είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Η τουρκική στάση απέναντι στην Ελλάδα θα πρέπει να καταδικαστεί από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα και το ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.
Εάν αυτό δε γίνει έγκαιρα ή ένα υποτιμηθεί η σοβαρότητα του ζητήματος, ρισκάρουμε να γίνουν ξανά μάρτυρες μιας παρόμοιας κατάστασης με αυτή που διαδραματίζεται σε κάποιο άλλο σημείο της ηπείρου μας. Αυτό είναι κάτι που κανείς από εμάς δεν θα επιθυμούσε στα αλήθεια να δει.
Στην επιστολή της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβεως, Μαρίας Θεοφίλη, η οποία είναι κοινή με αυτή προς τον Γενς Στόλτενμπεργκ και τον Ζοζέπ Μπορέλ, προστίθεται ακόμη ότι «η συμπεριφορά της Τουρκίας θα πρέπει να καταδικαστεί από τη διεθνή κοινότητα και τα Ηνωμένα Έθνη που είναι ο φύλακας της διεθνούς νομιμότητας και ειρήνης».
